Wernisaż odbędzie się 2 czerwca o  godz. 17.00 w Miejskiej Galerii Sztuki (ul. Krupówki 41)

Serdecznie zapraszamy na wystawę Marka Szali „Duch i Materia”. Wramach obchodów 20. Rocznicy Wizyty Św. Jana Pawła II w Zakopanem.

Ekspozycja w formie retrospektywnej ukazuje  część dorobku twórczego, którego wspólnym mianownikiem   Zakopane to miejsce o szczególnym klimacie historycznym ,intelektualnym i twórczym. Prezentowane rezultaty są owocem  wielopłaszczyznowej współpracy z  władzami samorządowymi, instytucjami kulturalnymi i kościołem przy realizacji największych imprez kulturalnych i społeczno-politycznych w ostatnim dwudziestoleciu takich jak min. scenografia Pawilonu Polskiego na targach turystyczno przemysłowych Unii Europejskiej -FOIREXPO -1994 Annecy ,scenografie i oprawy plastyczne wielu edycji Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich ,scenografie dwu ceremonii otwarcia i zamknięcia   Zimowych Uniwersjad -Zakopane 1993,2001,autorska koncepcja ołtarza papieskiego na Wielkiej Krokwi-Msza Pontyfikalna -1997, realizacja Wigilii Polskiej w Watykanie (Stół, Choinka ,Szopka)1997Rzym,Giewont w Ogrodach Watykańskich-Watykan 2003.Te wydarzenia promujące Zakopane gromadziły tysiące widzów na widowni i miliony przed ekranami . Założenie ideowe ekspozycji opiera się na zestawieniu dwu biegunów procesu kreacji: pierwszej koncepcji i ostatecznej realizacji-matrycy i odbitki, szkicu i skończonej rzeźby ,projektu i gotowej scenografii, zadań często realizowanych przy udziale ciężkiego sprzętu i setek wykonawców, a czasem w samotnym wielomiesięcznym zmaganiu w pustej pracowni. Pomiędzy tymi punktami zawarta jest nieartykułowana faza procesu-ten obszar „technologii”, który jest zawsze osobistą tajemnicą pozostawioną wyobraźni i ciekawości widza. Wzdłuż tak wyznaczonej osi:  inspiracja -koncepcja-realizacja, usytuowane są kontrapunktowo rysunki, grafiki i rzeźby „osobiste”, intymne kameralne formy dedykowane najbliższym i własnej niełatwej autobiografii.  To one są ziarnem, początkiem, punktem odniesienia dla dużych projektów i realizacji. To w tym osobistym mikrokosmosie rozstrzygają się kwestie zasadnicze  realizowane potem w monumentalnej skali wnętrza, sceny, świątyni lub pleneru. Całość ekspozycji uzupełniona jest obszerną dokumentacją fotograficzną i filmową. Czerwcowa wystawa jest pierwszą indywidualną wystawą Marka Szali w zakopiańskiej galerii na przestrzeni 30 lat pracy twórczej.

Marek Szala

Urodzony 19.08.1958 w Lubsku-woj. lubuskie (syn polskiej rodziny wypędzonej z ,,ziem utraconych” na ,,ziemie odzyskane”. Absolwent wydziału rzeźby zakopiańskiej Szkoły Kenara-1978 . W latach 1979-81 odbył służbę wojskową w 29 pułku czołgów w Żaganiu. W 1986 roku ukończył studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych na wydziale grafiki – dyplom w pracowni miedziorytu.

W latach 1986-1998 wychowawca i nauczyciel przedmiotów artystycznych i zawodowych w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem. Po realizacji ołtarza papieskiego w 1997 r..całkowicie poświęcił się samodzielnej pracy artystycznej w zakresie rzeźby, grafiki, projektowania i scenografii, ze szczególną estymą dla sztuki sakralnej.

Najistotniejsze punkty w dorobku artystycznym:

• Od 1986 r. udział w ponad 30 zbiorowych  wystawach krajowych i międzynarodowych m.in.w Zakopanem ,Krakowie, Gorlicach, Nowym Targu, Wrocławiu, Lubinie, San Sebastian, Siegen, Oslo, Savonlinie, Turku, Maastricht
• Autor i realizator dużych projektów scenograficznych, teatralnych i plenerowych (m.in. dla Teatru STU, ceremonii otwarcia i zamknięcia Uniwersjad-Zakopane 1993 i 2001, dziesięciu Międzynarodowych Festiwali Folkloru Ziem Górskich w latach 1994-2007 w Zakopanem –projekty plakatów, scenografii, nagród festiwalowych, dekoracji miasta i wydawnictw, aranżacji Pawilonu Polskiego na międzynarodowej ekspozycji  krajów Unii Europejskiej FOIREXPO –Annecy  (Francja 1994)
• Wykonawca prac konserwatorskich i rekonstrukcyjnych najstarszych zabytkowych drewnianych nagrobków na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem w latach 1993-2016 (m.in. Sabały, B. Dembowskiego, M. Dembowskiej, A. Kenara, K. Stryjeńskiego, W. Gentil-Tippenhauer, W. Dalbora, T. Hołyńskiego, St. Witkiewicza i symbolicznego nagrobka St. I. Witkiewicza na grobie M. Witkiewiczowej), figury Madonny Szaflarskiej z 1380 r. oraz wielu innych
• Autor i wykonawca ołtarza papieskiego (wraz z wyposażeniem liturgicznym)                     i plastycznej oprawy mszy pontyfikalnej pod Wielką Krokwią w 1997 r.
• Autor i realizator plastycznej oprawy ceremonii ofiarowania Stolicy Apostolskiej polskiej choinki z Zakopanego (scenografia Placu Świętego Piotra, polskie figury do szopki watykańskiej, stół wigilijny, dekoracje i ozdoby polskiej choinki, scenografia świąteczna Auli Pawła VI) Boże Narodzenie-Watykan 1997
• Autor papieskiego granitowego pomnika Jana Pawła II-Pielgrzyma  w Zakopanem, odsłoniętego w Roku Jubileuszowym 2000 przez J. E. Prymasa Polski Kardynała Józefa Glempa
• Autor jedynej polskiej rzeźby, granitowego monumentu-relikwiarza z cząstkami polskiej ziemi, upamiętniającego Jubileusz 100-lecia Krzyża na Giewoncie i pontyfikat Jana Pawła II (poświęcony przez Jana Pawła II i posadowiony w Ogrodach Watykańskich w 2003 r.)
• Autor monumentu Pomnika Pontyfikatu w Rabie Wyżnej-2008 r., granitowego obelisku na Drodze Solidarności –Przełęcz Harkabuz 2009,Pomnika Ofiar Okupacji –Rokiciny Podhalańskie 2010,pomnika G.F.Telemanna-2010 Żary, brązowych tablic J P II i kard.S. Wyszyńskiego –Warszawa 2012, pierwszej i drugiej tablicy papieskiej na Wielkiej Krokwii, medalionu Św. Rodziny i Bramy Miłosierdzia-Zakopane 2015-2016.figury Zmartwychwstałego-cmentarz zakopiański-2015.figury Św. Floriana –Szaflary 2005
• W latach 1986-2017 autor ponad 100 realizacji plastycznych (od relikwiarzy po ołtarze) dla kościołów i zgromadzeń zakonnych w kraju i za granicą, od Abidjanu na Wybrzeżu Kości Słoniowej, poprzez  Kurytybę w Brazylii ,aż po Chicago w USA. M.in. cykle Drogi Krzyżowej w Zakopanem, Dębnie Lubuskim, Kętach, Koszycach. Projekty ołtarzowe :Karmel –Zakopane, Kęty, Świątynia 8 Błogosławieństw- Przeprośna Górka-Częstochowa, Karmel –Koszyce ,kościół Św, Zofii-Warszawa. Kraków –Batowice Mszana Dolna, Ciche .Krucyfiksy ołtarzowe w Dębnie Lubuskim, Rabce, Skale, Krakowie, Podsarniu, Koszycach ,Zakopanem, Poznaniu, Częstochowie.Relikwiarze :Św. Floriana-Warszawa, Bł .C. Borzęckiej –Kęty, Rzym ,S. Faustyny –Wiedeń, Św. Jana Pawła II- Mentorella, Wiedeń, Malko Trnovo ,Warszawa .Pastorałów biskupich , m.in:bpa J. Szkodonia ,bpa, A. Suskiego, bpa G. Rysia, bpa W. Śpiewaka- Bermudy,
•  abpa F.Georga- Chicago, a także liczne tabernakula, chrzcielnice i kapliczki.
•   W 2015 całość plastycznej dokumentacji projektowej ołtarza papieskiego z Wielkiej Krokwi ofiarował jako depozyt wieczysty Muzeum JP Ii i Kard. S. Wyszyńskiego w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie jako część stałej ekspozycji.
• W 2008 nagrodzony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego- nagroda specjalna za zasługi dla kultury

Zakopane  miasto i gmina w województwie małopolskim, siedziba powiatu tatrzańskiego.  Zakopane do tej pory jest największym ośrodkiem miejskim w bezpośrednim otoczeniu Tatr  od dawna nazywane zimową stolicą Polski. W granicach administracyjnych miasta znajduje się także znaczna część Tatrzańskiego Parku Narodowego.